Wat beteken die agtste gebod vir jou?
Eers wanneer jy die agtste gebod ten diepste verstaan, kan jy weet hoe om dit te onderhou. Lees hier wat dit beteken.
deur Gerhard Willemse
Die agtste gebod sê: “Jy mag nie steel nie” (Eksodus 20:15). Ons as gelowiges kan maklik dink dat ons nie die agtste gebod oortree nie, en daarom hoef ons nie te ernstig daaroor te dink nie. Die vraag ontstaan egter: Weet ek regtig wat die agtste gebod inhou? Hoe sien ek steel? Sien ek steel as die vat van iemand anders se besittings, of is daar ’n dieper betekenis agter steel? Kom ons kyk wat die Bybel en die belydenisskrifte ons leer.
Die tien gebooie is vandag nog geldig
Die Here het vir Moses die tien gebooie opgeskryf op twee kliptafels en op die berg Sinai aan hom gegee. Hierdie twee tafels het aan die Israeliete riglyne verskaf oor hoe hulle as heilige volk voor die Heilige God moet leef. Die eerste vier gebooie handel oor hoe die volk teenoor die Here moes leef en die volgende ses gebooie handel oor hoe die volk teenoor mekaar moes lewe. Wanneer hierdie wette onderhou is, het daar vrede en orde geheers, maar sodra enigiemand een van hierdie wette oortree het, het chaos uitgebreek.
Dit is belangrik dat ons, wat vandag in die 21ste eeu leef, nie moet dink daardie wette was vir die Israeliete en het niks met ons te doen nie. In vandag se samelewing is dit baie duidelik dat wanneer die mens hierdie wette oortree, is daar vandag ook chaos.
Ons moet al tien die gebooie onderhou
Wanneer hierdie gebooie van nader ondersoek word, is dit duidelik dat die gebooie ’n eenheid vorm. Hierdie eenheid wat die gebooie vorm, beteken vir jou en vir my dat ons verbind word om al die gebooie te onderhou. Ons kan nie net besluit watter ons wil doen en watter ons nie wil doen nie. Soos reeds genoem gaan die eerste tafel oor hoe ons God moet gehoorsaam. Dit vorm dan ook die groot gebod soos ons dit vind in Matteus 22:37. Die tweede tafel wat handel oor naasteliefde is die tweede groot gebod en is gelykstaande aan die eerste groot gebod soos ons lees in Matteus 22:39. In hierdie twee gebooie is die hele wet en die profete saamgevat.
Wat sê die belydenisskrifte oor die agtste gebod?
Sondag 42 van die Heidelbergse Kategismus gee vir ons ’n mooi opsomming van wat bedoel word met die agtste gebod. In hierdie Sondagsafdeling vind ons twee vrae met hul antwoorde. Die eerste vraag handel oor wat God verbied en die tweede vraag oor wat God gebied. Dit is belangrik dat ons sal opmerk dat God nie slegs diefstal en roof wat deur die owerheid strafbaar is, sien as steel nie.
Die “steel” waarvan die agtste gebod praat
Diefstal gaan in wese oor die skelmstreke en liste waardeur ons die besittings van ons naaste in die hande probeer kry. Dit kan gebeur deur geweld of deur die mantel van wat reg is, voorgee. Wanneer daar gepraat word van die mantel van wat reg is, beteken dit dat daar iets bedek word. Hierdie iets wat bedek word onder die mantel, is wanneer ek my naaste probeer indoen met skelmstreke. Dit gaan dus daaroor dat ek dinge doen onder die skyn van reg.
Dit gebeur byvoorbeeld wanneer ek ’n produk moet lewer maar ek vervals die gewig, ek gee minder as waarvoor ek iemand laat betaal. Dieselfde geld wanneer ek die volgende vervals: lengtemaat, inhoudsmaad van die produk en die tipe produk wat ek aan iemand verkoop. Dit is ook diefstal wanneer ek geld vervals. Wanneer ek mense uitbuit of wins najaag en my naaste verlies laat ly is ek besig om te steel. Wanneer ek my vriende se huiswerk afskryf of afskryf tydens ’n toets of eksamen is ek ook besig om te steel!
Die agtste gebod het ook ’n bevel
Die agtste gebod verbied nie net sekere dinge nie, dit gebiéd ook sekere dinge. Om iets te gebied, is om iets te beveel. Ons word in die agtste gebod gebied om ons naaste se belange te bevorder. Dit beteken ek moet aan my naaste doen soos ek aan myself gedoen wil hê.
Die Bybel leer ons in Efesiërs 4:28 om nie meer te steel nie, maar om te werk sodat ons kan deel met mense wat gebrek ly. My naaste se belange word dus deur my gekoester en opgepas en ek help my naaste om sy besittings te versorg. Ons moenie gierig wees nie en moet die gawes wat ons van God ontvang het benut en nie misbruik of verkwis nie.
Die agtste gebod verwys dus nie net na steel soos ons daaraan dink as diefstal nie. Ons moet dus waak teen ons begeertes om dit wat nie aan ons behoort nie deur skelmstreke te probeer bekom. Wanneer ons iets wil hê wat iemand anders het, moet ons onsself daarvoor beywer om hard te werk sodat ons die item by hulle kan oorkoop teen ’n regverdige prys. Ek moet dus nie my naaste laat skade ly deur my begeerte om die item te bekom nie!
