Bucer: Vaderlike vriend van Calvyn
Daar is nog ’n Duitse Martin wat ’n groot rol in die Reformasie gespeel het. Lees hier van Bucer se merkwaardige invloed op Calvyn.
Deur Victor E. d’Assonville.
Die wortels van die Reformasie lê veral in die Duitssprekende gebiede van Europa. Dink maar aan Martin Luther (1483–1546) en selfs Huldrych Zwingli (1484–1531) in die Duitssprekende Switserland. In die beginjare ná 1517 het Luther ’n groot invloed op die suidelike Duitse gebiede gehad, asook die Nederlandse en Franse gebiede. Só het ’n ander Duitse Martin, Martin Bucer (1491–1551) onder sy invloed ’n ywerige kerkhervormer geword. Op sy beurt het Bucer weer ’n groot invloed op Calvyn en die Reformasie gehad.
Bucer het veral in die Duitse stad Straatsburg (tans in Frankryk) en die omgewing ’n groot rol gespeel. Sy invloed het regoor sentraal-Europa en later na Engeland versprei. Bucer het deel geword van die Reformasie nadat hy in April 1518 vir Luther in Heidelberg tydens ’n diskussie met Roomse teoloë gehoor het. Uiteindelik word hy een van die belangrike leiersfigure van die Reformasie se beginjare. Hy het hom beywer daarvoor om eenheid in die Reformasie te bring. Eenheid en begrip vir mekaar was vir hom van buitengewone belang.
In sy persoonlike lewe het Bucer, soos ander Reformatore, baie smart beleef. Tydens ’n pesepidemie van 1541 het sy vrou en van hul kinders gesterf. Hy het in 1549 Straatsburg verlaat, nadat hy weerstand gebied het teen die keiser se pogings om die Roomse Kerk te bevorder. Van Straatsburg het hy professor in Cambridge geword, waar hy ná ’n siekte in 1551 oorlede is.
Die vriendskap tussen Bucer en Calvyn
In 1538 is Calvyn saam twee ander dominees uit Genève verban. Hulle het net drie dae gehad om die stad te verlaat. Dit het natuurlik groot onsekerheid en beproewing beteken, maar hulle het die Here se voorsienigheid daarin gesien. So het dit gebeur dat Bucer, wat al geruime tyd as kerkhervormer in Straatsburg gewerk het, Calvyn oorreed het om soontoe te kom. Calvyn moes as professor aan die universiteit voorlesings met Bybeluitleg kom hou en predikant van die klein Franse vlugtelinggemeente word. Hoewel Calvyn en Bucer vroeër al kontak gehad het, het daar in hierdie tyd ’n innige vriendskap tussen hulle ontstaan. Die Duitse kerkhervormer het die rol van vaderlike vriend vir sy jong Franse kollega ingeneem. Daar was ’n ouderdomsverskil van 18 jaar tussen hulle.
Bucer is ’n vriend van belang
Bucer en Calvyn het volkome saamgestem oor wat teologie is: Dit dien slegs op die wetenskaplike gebied om God te eer en sy evangelie te verkondig. Beide was ook daarvan oortuig dat gemeentebou net deur die Woord kan plaasvind. Calvyn het groot waardering vir Bucer se eksegese gehad en in die besonder vir die toepassing van die teologie in daaglikse Woordbediening. Hoe belangrik Bucer vir Calvyn was, sien ons veral in die werke wat Calvyn geskryf het in die tyd wat hulle saam in Straatsburg was. Sommige van sy heel belangrikste werke kom uit daardie drie jare. Dit sluit onder andere die tweede uitgawe van sy Institusie (1539), sy kommentaar op die Romeinebrief (1539) en sy beroemde antwoord aan Sadoletus in.
Bucer se invloed op Calvyn
Dié tyd was vir Calvyn en sodoende vir die hele ontwikkeling van die gereformeerde teologie van onbeskryfbare betekenis.
Bucer het Calvyn onder andere aan die volgende blootgestel wat hom geslyp het:
- Die besef dat die Psalms ’n sentrale plek in die erediens het, as dié kerklied wat die Here aan sy kerk gegee het.
- Die geleentheid om by verskillende amptelike Godsdiensgesprekke betrokke te wees.
- Die kans om diskussies tussen die belangrikste verteenwoordigers van die Reformasie en Roomse verteenwoordigers oor die Waarheid van die Skrif te voer.
- Die geleentheid om in vrede die Woord aan ander geloofsvlugtelinge soos hy te verkondig.
- Blootstelling aan Bucer se denke oor die amp en die kerk.
Bucer en Calvyn: Lewenslange vriende
Wat kerkorde, pastorale sorg en prediking betref, was Bucer se bydrae tot die Reformasie en teologie geweldig groot.
Calvyn en die gereformeerde teologie se siening van die ampte (herder, ouderling, leraar, diaken) berus veral op sy onderskeidings. Sowel Martin Bucer asook Calvyn het by verskillende geleenthede beklemtoon dat dié vriendskap vir hulle baie beteken het. Hul wedersydse invloed op mekaar was deurslaggewend vir die verdere ontwikkeling van die Reformasie.
Dié invloed was veral in Switserland, Frankryk, Nederland, Engeland en die latere ontwikkelinge in die VSA opmerklik. ’n Navorser sou hieroor opmerk: “Sonder Bucer, geen Calvyn nie. Maar sonder Calvyn, ook geen Bucer nie.”
