Hoekom moet ons die profete lees?
Die profete is ’n belangrike deel van God se openbaring en moet nie afgeskeep word nie. Leer saam Kruispad hoekom jy die profete moet lees.
deur ds. Jan-Louis Lee
’n Baie groot deel van die Ou Testament bestaan uit die boeke wat ons ken as die Profete. Ongelukkig word hierdie boeke soms afgeskeep in ons lees- en preekroosters en daarom is dit belangrik om bietjie meer oor hulle te wete te kom.
Boodskappers van God
Profete was die boodskappers van God in bepaalde tye in Israel se geskiedenis. God het hierdie profete op besondere wyse geroep en deur hulle waarskuwings, aansporings of vermanings aan sy volk gerig.
Moses is byvoorbeeld geroep om ’n boodskap van verlossing uit slawerny aan die volk te rig (Eksodus 3:1-4:17). In die donker, goddelose tydperk na die Rigters word Samuel geroep om die Koningstyd in te lei (1 Samuel 3). Ons lees ook van die besondere wyse waarop God vir Jesaja, Amos, Hosea, Jeremia en Esegiël geroep het.
Dit was deurslaggewend dat hierdie profete boodskappers van God sou wees – met ander woorde – dat hulle niks meer of minder as God se Woord aan die volk sou oordra nie.
Hierdie boodskap is op verskillende maniere deur die profeet ontvang (deur ’n droom, visioen of stem) en dan soortgelyk op verskillende maniere oorgedra: dit kon by die tempel verkondig word, in ’n persoonlike boodskap aan ’n enkeling of deur ’n demonstrasie soos wat Jeremia eers aan die volksleiers en daarna aan Juda self in Jeremia 19 en 20 ’n erdekruik neem en stukkend gooi om die donkerte van hul sondes te demonstreer.
Dikwels was hierdie ’n besondere ongewilde boodskap. Dink maar aan hoe Jeremia, die sogenaamde “profeet onder protes” wat die volk in die tyd voor die ballingskap ernstig moes waarsku oor hulle afvalligheid. Ons weet dat dit ’n bitter eensame pad was, en soms is die profete selfs doodgemaak of aangerand. Hulle was nie altyd welkom in die samelewing nie.
Verantwoordelikhede van God se verbondsvolk
God het ’n spesiale verbondsverhouding met Israel gesluit (deur Abraham) en hoewel dit baie voorregte ingehou het; het dit ook verantwoordelikhede omvat: hulle moes na die Here se wil geleef het en Hom in hulle doen en late behaag het. Tog het die volk telkens en by herhaling in afgodery verval en weggedwaal van die Here af.
Daarom het Hy profeet op profeet gestuur om hulle aan hulle verbondsplig te herinner, te waarsku en tot verhaal te roep, te waarsku wat die gevolge van ongehoorsaamheid was. Hulle moes terugkeer na die Enigste Ware God wat hulle aanbidding waardig was.
Profete moet intree vir die volk
Tog het die profete ook ’n ander funksie gehad: Hulle moes vir die volk by God intree. Hulle het telkens die Here aangeroep en namens die volk gebid – byvoorbeeld Moses in Eksodus 32-34. Sien ook Jeremia 15.
Hulle het die volk in tye van lyding bemoedig, hulle het die vergifnis van die Here aan die volk gebied en hulle het die verbondsbeloftes van die volk telkens hernu.
Probleem met valse profete
’n Netelige probleem in Israel was die optrede van valse profete, wat in tandem met die ware profete opgetree het, maar die volk die pad byster laat raak het. In die voor-ballingskapse tyd het sommige valse profete die volk aan die slaap gesus ten spyte van growwe sondes in die handel en wandel van Israel. Daar was selfs van hulle wat die mense aangehits het om ‘ander gode te dien’. Hierdie profete is ernstig deur God se ware boodskappers verdoem.
Vooruitwysing is die grootste boodskap van die profete
Die profete se grootste betekenis het in die besonder daarin gelê dat God deur hulle ’n tyd vooruitgewys het waarin Hy beslissend sal ingryp en Iemand sal stuur wat finaal sal afreken met die sonde en ellende van die mens. Die Ou Testament verwys na hierdie persoon as onder andere “koning”, “Seun van Dawid”, “Dienskneg van die Here” en “Seun van die Mens”. In die Nuwe Testament word na Hom verwys as die “Messias”, “Christus” of “Gesalfde van God”. Die figuur van ons Here Jesus verrys helder en onmiskenbaar hieruit op as die verwagte Middelaar wat die slang die nekslag sal toedien.
Die profete is ’n belangrike deel van God se openbaring en moet nie afgeskeep word nie. God leer ons daarin hoe Hy oor die geskiedenis heers, hoe Hy heiligheid van sy volk eis en seggenskap oor hulle lewens het. Ons leer daarin hoe God die inisiatief neem in ons herstelde verhouding met Hom en hoe Hy sy volk met genade terugroep om getrou aan Hom te leef.
Sy oordeel oor die sonde is groot en daarom sien ons ook hoe God toornig daaroor oordeel – want Hy is heilig en eis heiligheid van sy kinders. Sekerlik die belangrikste aspek van die profete is die feit dat die Messias, Jesus Christus, daarin sigbaar raak totdat Hy eindelik as mens in Betlehem gebore word.
