Ken jy jou tong se krag en karakter?
Die tong is daar om die Here en ons naaste te eer. Lees hier hoe jy die negende gebod kan onderhou én jou tong onder beheer kan kry.
Jakobus 3:1-12 onderrig ons om ten alle tye volle beheer van onsself te hê. Reeds vroeg in hoofstuk 1:19 het die apostel daaraan geraak: “Let op, my geliefde broers, elke mens moet flink wees om te luister, stadig om te praat, stadig om kwaad te word.” Ongelukkig is dit nie altyd so nie, veral as dit by ons woorde kom, naamlik die tong. Die tong word in Jakobus 3:1-12 – en meestal regdeur die hele Bybel – sterk negatief uitgebeeld. Die tong is een van die menslike dele wat ons dikwels laat struikel, want dit is onbeheerbaar en dit kan sonde meebring, onder andere valse getuienis.
In die negende gebod verbied die Here: “Jy mag nie vals getuig teen jou naaste nie” (Eksodus 20:16; Deuteronomium 5:20). In hierdie skryfstuk gaan ons die negende gebod wat ons bely en verklaar in Sondag 43 vanuit Jakobus 3:1-12 belig. Ons moet onsself onderrig oor hoe om ons tong te beheer, sodat ons die Here en ander wat na sy beeld geskape is tot die beste van ons vermoë en bestaan kan eer.
Die krag van die tong
Die tong is nou wel klein, maar dit het baie krag. Jakobus gebruik twee beelde om die krag van die tong te verduidelik (Jakobus 3:3-4). Albei beelde wys daarop dat die tong ’n klein liggaamsdeel is wat ons hele liggaam kan beheer.
- Die eerste beeld is van stange wat ons aan perde se bekke sit. ’n Stang is ’n klein instrument wat in ’n perd se bek gesit word om die perd te laat draai en beweeg. Kan jy jou dit indink? ’n Klein stang kan die hele liggaam van ’n perd wat fris en sterk is, beheer.
- Die tweede beeld is ’n klein roer van ’n skip. ’n Skip kan hoe groot wees en deur sterk winde aangedryf word, maar die roer stuur die hele skip. ’n Mens kan nie glo dat so ’n klein voorwerp wat aan die onderkant van ’n skip is, die hele skip se rigting kan beheer nie.
Die karakter van die tong
Hoe word die karakter van die tong deur Jakobus beskryf? Die antwoord is: gevaarlik.
- Die tong word met vuur vergelyk (Jakobus 3:5b-6a). Soos vuurvonke wat spat en skielik ’n hele hoop hout aan die brand steek en verteer, net so is die tong. Die tong is klein, maar dit kan groot skade verrig.
- Die tong word as ’n wêreld van ongeregtigheid omskryf (Jakobus 3:6b). ’n Wêreld van ongeregtigheid weet ons is nie ’n baie mooi wêreld nie. Dit is ’n wêreld wat met leuens, bedrog en vuiltaal besmet is.
Waar begin dit dat die tong so gevaarlik is?
Dit lees ons in Jakobus 3:6d: “… Dit steek die hele lewensloop aan die brand, en word uit Gehenna aangesteek.” Gehenna verwys na die hel. Met ander woorde, alle vorme van leuens, bedrog en vuiltaal vind hulle oorsprong in die hel. Dus: dit kom van die duiwel self. Dit moet ons nie verstom nie, want ons weet dat die duiwel reeds van die begin af in die tuin van Eden ’n leuenaar is (Genesis 3:4-5; Johannes 8:44). As ons nie ons tong beheer nie, dan staan ons tong onder die beheer en gevaar van die duiwel.
Kyk na wat jou eie tong kwytraak
Dit is nie moeilik om te glo dat die tong gevaarlik genoem word nie. Dink net aan hoe die duiwel selfs jou eie tong beheer! Daarom is dit nodig dat ek myself moet afvra: Waar steek my tong aan die brand? Hou ek daarvan om mense se woorde te verdraai? Geniet ek skinderpraatjies? Behandel ek mense onregverdig? Om te lieg of om ’n wit leuentjie te vertel, het dit so deel van my lewe geword dat dit nie meer soos sonde voel nie?
Hierdie is enkele voorbeelde waar die duiwel die tong kan beheer en as ’n gevaarlike wapen kan gebruik om groot skade te verrig.
Die tong mag nie tweestrydig wees nie
Intussen het die tong nog ’n gevalle karakter. In Jakobus 3:8-10 lees ons:
Maar geen mens kan die tong tem nie; dit is ‘n onbestendige kwaad, vol dodelike gif. Daarmee loof ons die Here en Vader, en daarmee vervloek ons mense wat na die beeld van God geskep is. Uit dieselfde mond kom seën en vervloeking.
Hier sien ons dat die tong ’n tweestrydige karakter het. Met die tong eer ons die Here, maar met dieselfde tong vervloek ons mense wat na sy beeld geskape is. Tog sê Jakobus dat dit kan nie so wees nie. Hy stel dit so skerp in vers 10: “Dit, my broers, behoort nie so te wees nie.” Uit ons mond kan daar nie beide lof en vervloeking kom nie. Ons kan nie een oomblik pragtige en opbouende woorde sê en op die volgende oomblik ’n persoon met ons woorde afbreek nie. Ons tong kan nie een oomblik die Here bely en op die volgende oomblik onopreg teenoor ons naaste praat nie.
Wat moet ons tong doen?
Die kern van die tong is om die Here én ons naaste in waarheid te eer. Ons moet tot die beste van ons vermoë en bestaan in alle omstandighede die waarheid laat seëvier. Ja, selfs in omstandighede wanneer ons die aanslae van die duiwel voel en onreg aangedoen word. In die Bybel kry ons sulke voorbeelde:
- Dink aan Nabot (1 Konings 21). Nabot wat aan God se wet gehoorsaam was en nie sy wingerd aan koning Agab verkoop het nie. Dan Agab se vrou, Isebel, wat valse getuienis teen Nabot gemaak het en hy was onskuldig gestenig.
- Dink aan Stefanus wat op grond van valse getuienis gestenig was (Handelinge 6:8– 7:59).
- Ja, dink aan ons Here Jesus Christus. Die duiwel wat Hom in die woestyn met sy leuens versoek het, maar dat Hy die duiwel met die waarheid laat swyg het (Matteus 4:1-11).
- Die duiwel wat Petrus se tong gebruik het om Christus se verlossingswerk te verhoed, maar dat Hy die duiwel streng aangespreek het (Matteus 16:23).
- Die valse getuienis wat teen ons Here gemaak is toe Hy voor Kajafas verskyn het. Voor Kajafas het Hy die waarheid gespreek dat Hy die Christus, die Seun van die lewende God, is (Matteus 26:64).
Bely Christus met jou tong
Christus is die waarheid. As ons Hom met ons tong bely, sal ons nie anders kan as om altyd die waarheid lief te hê, en opreg te wees in wat ons sê en bely teenoor ons naaste nie. Daarom moet ons onsself leer en inoefen om ons tong te beheer. Net die werk van die Heilige Gees kan ons onbeheerde tong onder beheer bring.
Hoe kan ek prakties my tong beheer?
- Begin by jou hart: “… dat alles wat in die mond ingaan, in die maag kom en in die heimlikheid uitgewerp word nie? Maar die dinge wat uit die mond uitgaan, kom uit die hart, en dit is dié wat die mens onrein maak. Want uit die hart kom daar slegte gedagtes, moord, egbreuk, hoerery, diewery, valse getuienis, lastertaal. Dit is hierdie dinge wat die mens onrein maak; …” (Matteus 15:17-20 OAV).
- Bestudeer elke dag die Woord en smeek die Here dat Hy ons sal vernuwe en onderrig: “Skep vir my ‘n rein hart, o God, en gee opnuut in die binneste van my ‘n vaste gees” (Psalm 51:12). “Sit ‘n wag voor my mond, Here, hou tog wag oor wat ek sê” (Ps. 141:3 NAV).
- Ons moet die ou mens laat afsterf en onsself met die nuwe mens beklee: “… wat die vorige lewenswandel betref, die oue mens moet aflê wat deur die begeerlikhede van die verleiding te gronde gaan, en dat julle vernuwe moet word in die gees van julle gemoed en julle met die nuwe mens moet beklee wat na God geskape is in ware geregtigheid en heiligheid. Daarom, lê die leuen af en spreek die waarheid, elkeen met sy naaste, want ons is mekaar se lede” (Efesiërs 4:22-25 OAV).
Beheer jou tong!
Om ons tong onder beheer te bring gaan nie oornag gebeur nie. Dit vat baie gebed, inoefening, groei en tyd. Maar hoe meer ons daagliks onder die krag en beheer van die Heilige Gees wandel, hoe meer sien ons die vrug van selfbeheersing in ons lewe:
- Praat goed en opreg, in plaas van om te skinder.
- Praat opbouend en gee goeie raad, in plaas van onopregte kritiek.
- Doen alles in jou vermoë en bestaan om jou naaste te verdedig en te bevorder, in plaas van om jou naaste deur die modder te sleep.
- Bid vir jou naaste, in plaas van om jou medemens te vervloek.
Die kern van die tong was nog altyd om die Here en ons naaste te eer. Dit sien ons in die negende gebod en ook die verklaring daarvan in Sondag 43. Die negende gebod openbaar en gebied dat ons tong altyd die waarheid moet koester en liefhê. Laat ons dan deur Christus en deur die krag van die Heilige Gees ons tong beheer, sodat ons uit een mond ons hemelse Vader en ons naaste wat na sy beeld geskape is, in waarheid sal eer.
